Ngày 27/6/2025, Quốc hội Việt Nam chính thức thông qua Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân (sửa đổi), trong đó có quy định cụ thể cấp bậc quân hàm cao nhất đối với các chức vụ của Ủy ban Quốc phòng, An ninh của Quốc hội.
Theo giới quan sát, đây không đơn thuần là sự điều chỉnh kỹ thuật trong hệ thống cấp bậc, mà nó còn phản ánh sự tái định hình cán cân quyền lực giữa các phe nhóm chủ chốt trong nội bộ của Đảng.
Cụ thể là, giữa Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn với phe tướng lĩnh Quân đội, đứng đầu là Đại tướng Phan Văn Giang. Và điều đáng nói, là liên minh này hoàn toàn đi ngược lại lợi ích và tham vọng quyền lực của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Trước đó, một vấn đề mà truyền thông nhà nước cố ý “tránh né” đó là việc Trung tướng Công an Lê Tấn Tới – Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, bị Quốc hội trả lại Bộ Công an, và không được tiếp tục là “đại diện” cho ngành Công an tại cơ quan lập pháp.
Đây là nỗ lực loại bỏ ảnh hưởng của phe Công an tại Quốc hội, nhằm mở đường cho các tướng lĩnh Quân đội nắm giữ các vị trí chủ chốt này tại Ủy ban Quốc phòng, An ninh của Quốc hội.
Cơ quan này có tầm quan trọng trong việc hoạch định luật pháp và giám sát quyền lực trong lĩnh vực quân sự và an ninh quốc gia, vốn từ lâu đã được Tổng Bí thư Tô Lâm bằng mọi cách để kiểm soát.
Điều này hoàn toàn trái ngược với xu hướng trước đây khi các ủy ban trọng yếu của Quốc hội đều có “bóng dáng” của các tướng lĩnh Công an nắm quyền, để thao túng quá trình lập pháp nhằm có lợi cho phe Công An.
Tuy nhiên, dưới thời của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, người được cho là có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ với Đại tướng Phan Văn Giang. Một liên minh giữa Quốc hội với phe Quân đội đã bắt đầu hình thành một cách rõ nét.
Theo giới thạo tin, Liên minh giữa Quốc hội và Quân đội sẽ là mối đe dọa đối với quyền lực tuyệt đối của Tổng Bí thư Tô Lâm, đồng thời là điều ông Tô Lâm và phe Công An không mong muốn?
Với lý do được cho là Tổng Bí thư Tô Lâm là người có tham vọng kiểm soát toàn bộ hệ thống chính trị bằng bàn tay thép của ngành Công an.
Trong thời gian vừa qua, ông Tô Lâm đã thành công trong việc đưa hàng loạt nhân sự của mình nắm giữ các vị trí chủ chốt tại các địa bàn trọng yếu tại các tỉnh, thành chiến lược cũng như trong bộ máy các cơ quan đảng ở trung ương.
Tuy nhiên, đối với Quốc hội và Bộ Quốc phòng vẫn là hai thành trì khó khuất phục. Cụ thể, trước đây nhiều nhân sự của phe công an từng được cài cắm trong cơ quan lập pháp, nhưng đến thời ông Trần Thanh Mẫn xu hướng này đang bị đảo ngược.
Trong khi đó, hiện nay Bộ Quốc phòng dưới sự lãnh đạo của tướng Phan Văn Giang đang nỗ lực vươn lên để trở thành thế lực chính trị trung tâm nhằm kiểm soát đối với Tổng Bí thư và Bộ Công an.
Việc mở rộng quyền lực của Quân đội trong hệ thống lập pháp có thể là một động thái phòng thủ nhưng cũng sẵn sàng đối kháng nếu một khi cần thiết.
Nhất là, trong bối cảnh Đảng đang chuẩn bị bước vào giai đoạn nước rút của Đại hội XIV, thì Tổng Bí thư Tô Lâm và các lãnh đạo của Bộ Công an hiểu rất rõ điều này.
Trong khi đó, Tô Lâm đang nỗ lực hết cách để cố bảo vệ quyền lực tuyệt đối thông qua các hệ thống nhân sự chân rết khác nhau trong hệ thống của đảng và nhà nước. Tuy nhiên, ông Tô Lâm đã và đang phải đối mặt với một liên minh không kém phần quyết đoán.
Đây là liên minh, có đủ ảnh hưởng để chống lại nỗ lực “nhất thể hóa” quyền lực của ông Tô Lâm. Và mũi nhọn phản công đang phát huy tác dụng để chống lại sự lạm quyền tuyệt đối.
Ông Tô Lâm đang hiểu rõ điều này, rằng bản thân ông đang mất dần lợi thế.
Trà My – Thoibao.de
