Tròn một năm kể từ khi ông Tô Lâm trở thành tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam (3 tháng Tám, 2024 – 3 tháng Tám, 2025), dấu ấn lớn nhất mà ông để lại không phải là cải cách hay phát triển đất nước, mà là việc thâu tóm và củng cố quyền lực cá nhân.
Từ những tuyên bố có vẻ “thoáng” như ca ngợi Việt Nam Cộng Hòa hay nói đến “văn minh nhân loại,” ông Tô Lâm tỏ ra khéo léo mị dân, tạo ảo tưởng về một nhà lãnh đạo cải cách. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ông đi đúng con đường của các lãnh tụ cộng sản tiền nhiệm: dùng bộ máy công an để kiểm soát xã hội, dập tắt phản kháng, và bố trí thân tín vào các vị trí then chốt.
Đặc biệt, việc sáp nhập các tỉnh thành, giảm từ 63 xuống 34 được tô vẽ là “cải cách hành chính,” nhưng thực chất là nhằm thanh lọc bộ máy lãnh đạo địa phương, thay bằng người của ông Lâm để chuẩn bị cho Đại hội 14. Tất cả những vị trí chủ chốt ở các địa phương mới đều do trung ương tức là ông Lâm và bộ sậu chỉ định.
Không dừng ở đó, việc công an thâu tóm các công ty viễn thông như FPT Telecom hay MobiFone cho thấy chính quyền Tô Lâm đang siết chặt kiểm soát internet và tự do ngôn luận, đưa Việt Nam ngày càng gần hơn với mô hình độc tài kiểu Nga của Putin.
Dù có những lời ví von ông Tô Lâm với Lý Quang Diệu hay Park Chung-hee, nhưng Việt Nam hiện tại không có cơ chế dân chủ, không tam quyền phân lập, không báo chí độc lập. Một nhà nước công an trị không thể là nền móng cho một quốc gia thịnh vượng. Trong năm đầu cầm quyền, ông Tô Lâm đã khép lại hy vọng cho một “kỷ nguyên mới” bằng chính sự tập quyền tuyệt đối của mình.
Thiện Nhân
