Theo giới thạo tin cung đình, Hội nghị Trung ương 15, theo kế hoạch ban đầu dự kiến sẽ khai mạc ngày 7/12 và sẽ kết thúc ngày 8/12/2025. Tuy nhiên, sau đó Hội nghị này vẫn không diễn ra mà không có lý do chính thức.
Việc trì hoãn “bất ngờ” này, theo giới quan sát quốc tế đã phản ánh rõ tình trạng bất đồng sâu sắc trong nội bộ Ban lãnh đạo cấp cao của Đảng CSVN về vấn đề nhân sự chủ chốt, đặc biệt là vị trí Tổng Bí thư cho Đại hội 14.
Trước đó, từng xuất hiện ý kiến cho rằng có thể phải tổ chức thêm Hội nghị Trung ương 16 hoặc thậm chí 16+ mới có thể giải quyết được vấn đề. Với lý do mức độ căng thẳng nội bộ chưa từng thấy trước kỳ Đại hội Đảng 14.
Điều này đã thể hiện cho thấy sự đảo chiều rất nhanh của chính trường Việt nam, mà mới chỉ cách đây chưa đến nửa năm trước, câu hỏi “Ai sẽ là Tổng Bí thư của Đại hội 14?” được xem là thừa. Bởi phần lớn đều khẳng định chắc chắn rằng: Tổng Bí thư Tô Lâm.
Theo giới phân tích quốc tế, nguyên nhân sụt giảm của sự ủng hộ trong nội bộ của Đảng, cũng như người dân đối với ông Tô Lâm là tập hợp của một quá trình hơn 1 năm, với nhiều sai lầm chiến lược của Tổng Bí thư nối tiếp nhau.
Ngay sau khi ông Tô Lâm trở thành Tổng Bí thư (8/2024), phe Công an vươn lên mạnh mẽ, nắm quyền lực vượt trội so với các phe nhóm khác một các “quá ưu ái” đã tạo ra cảm giác cho công luận về một thời kỳ “công an trị”.
Điều đó đã khiến cho hầu hết các doanh nghiệp, các tầng lớp dân chúng thậm chí cán bộ, đảng viên trong các cơ quan của hệ thống chính trị đều mệt mỏi trước tình trạng lạm quyền ngành Công An.
Một sai lầm mang tính chiến lược lớn nhất của ông Tô Lâm, đó là là chủ trương “sắp xếp lại giang sơn” – tức sáp nhập các tỉnh, và thành phố. Cho dù, việc cải cách bộ máy hành chính, tinh giản biên chế và tái cấu trúc bộ máy là chủ trương hoàn toàn đúng đắn.
Nhưng với cách triển khai quá vội vã, mang tính áp đặt, không có sự tham vấn và đánh giá đầy đủ về hệ quả thực tiễn khiến chủ trương này đã nhanh chóng rơi vào tình thế phá sản và bị phản ứng mạnh mẽ như đã thấy.
Điều quan trọng hơn, là chủ trương sáp nhập tỉnh tác động trực tiếp đến hàng chục nghìn cán bộ, công chức, viên chức – tức một lực lượng có tiếng nói đáng kể trong hệ thống chính trị.
Đây là những người ngay từ ban đầu đã hết lòng ủng hộ ông Tô Lâm, với kỳ vọng về một cuộc cải cách mạnh mẽ, triệt để, đã dần chuyển thành thất vọng khi họ nhận ra cách làm thiếu khoa học.
Khi các chủ trương, chính sách của Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra đều “tiềm ẩn” yếu tố nhóm lợi ích, đã gây ảnh hưởng lớn tới nhiều người trong bộ máy, thì sự ủng hộ bị bào mòn là điều tất yếu.
Sự mở rộng quá mức ảnh hưởng của phe công an trong thời gian ngắn đã tạo ra phản ứng ngược. Các phe phái khác trong đảng đã coi đây là mối đe dọa, và họ bắt tay để tạo ra một liên minh nhằm hạn chế vai trò của phe Công an.
Sự xuất hiện trở lại của ông Tô Lâm tại Hội nghị Quân ủy Trung ương lần thứ 15 với nhiều tướng lĩnh đã bày tỏ quan điểm không ủng hộ Tổng Bí thư là “trường hợp đặc biệt” để ở lại Đại hội 14.
Việc Chủ tịch nước Lương Cường, người đứng đầu phe Quân đội, được cho là kiên quyết kiên định với quan điểm “ai quá tuổi phải nghỉ” càng thu hẹp cơ hội tái cử của ông Tô Lâm hơn bao giờ hết.
Đây chính là yếu tố quan trọng nhất làm lung lay vị thế Tổng Bí thư của ông Tô Lâm. Trong bối cảnh Hội nghị Trung ương 15 bị trì hoãn, khi đối trọng tăng lên, vị thế của ông Tô Lâm giảm xuống là điều khó tránh khỏi.
Và điều này cho thấy sự biến động quyền lực trong đảng có thể còn tiếp tục diễn biến theo những kịch bản khó lường.
Trà My – Thoibao.de
