Sau khi các đồn đoán về việc ông Trịnh Văn Quyết có thể thoát bản án sơ thẩm 21 năm tù đã gây chấn động dư luận, với các đề nghị “tù bằng thời gian tạm giam” với lý do đã “nộp thừa” 20 tỷ đồng.
Ngay lập tức, nhiều bị can từng dính dáng trong các đại án tham nhũng đã bắt đầu noi gương tỷ phú Quyết mong được hoàn lương sớm, bằng cách nộp thừa tiền khắc phục hậu quả.
Trong vụ án Hậu “pháo” đang xét xử, theo VnExpress, để khắc phục hậu quả đáng ngạc nhiên, cựu Phó Bí thư Phạm Hoàng Anh cũng đã nộp tới 18 tỷ đồng để “bù đắp” cho số tiền tham nhũng bị cáo buộc chỉ là… 853 triệu đồng.
Theo giới phân tích, hiện tượng các bị can, bị cáo đồng loạt “nộp thừa” tiền khắc phục hậu quả, đã cho thấy một mô hình rất đáng để nhân rộng nhằm thu hồi tài sản tham nhũng.
Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm nên phát động một phong trào học tập “gương tốt” mang tên Trịnh Văn Quyết, và hãy coi đó như một biện pháp “đột phá” trong công cuộc phòng, chống tham nhũng.
Và nếu cần tìm một mô hình “thoát án” lý tưởng cho cán bộ phạm tội tham nhũng, thì tấm gương Trịnh Văn Quyết xứng đáng được nhân rộng.
Đây là cách, hệ thống quyền lực của Tổng Bí thư Tô Lâm đang vận dụng vai trò của tiền bạc để viết lại khái niệm công lý dành cho người giàu ở Việt Nam.
Hành động nộp thừa một cách “quá mức” này, đã khiến công luận đặt câu hỏi: phải chăng đây là cách hợp thức hóa để “mua” và làm giảm nhẹ án tù của các quan tham?
Thậm chí, có không ít các ý kiến thấy rằng Đảng nên chính thức phát động phong trào học tập trong toàn hệ thống của Đảng trên cả nước, như từng phát động phong trào học tập “tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trước đây.
Mô hình học tập tấm gương của Trịnh Văn Quyết sẽ là một quy trình giúp cho các lãnh đạo nhận hối lộ, hoặc ăn cắp ở quy mô lớn có thể dễ dàng thoát tội.
Theo đó, đến khi bị bắt, thì hãy nhanh chóng trả lại một phần tiền tang vật, rồi sau đó sẽ chủ động “nộp thừa” như cách lập công chuộc tội và để thể hiện sự ăn năn.
Và kết quả sẽ là, hình phạt sẽ được giảm nhẹ, thậm chí còn nhẹ hơn nhiều vụ án kinh tế nhỏ lẻ ở bên ngoài xã hội.
Trong thực tế, một người dân nghèo vay tiền vài triệu nhưng không trả, có thể ngồi tù ba năm; hay 2 thanh niên trộm 2 con Vịt để làm mồi nhậu, vẫn có thể bị phạt tới 7 năm tù…, bởi lý do, người nghèo không có tiền.
Theo giới chuyên gia, nhìn từ góc độ tổ chức, thì đây là một thủ đoạn “giải cứu” đã được ông Tô Lâm và Đảng CSVN tính toán “hoàn hảo”, nhằm để giải cứu cho các quan tham và những kẻ giàu có do ăn cắp.
Đó là, một quy trình: phạm tội để chiếm đoạt – rồi trả lại để thương lượng và được trả tự do sớm để tái hòa nhập với cộng đồng.
Nhưng trên góc độ pháp lý và công lý, đây là sự tráo trở trắng trợn đối với nguyên tắc “mọi công dân bình đẳng trước pháp luật”.
Một điều nguy hiểm hơn, đó là tư duy vô hiệu hóa pháp luật của nhà nước, và các hình phạt của pháp luật đã quy định không còn tính chất răn đe hay trừng phạt để ổn định trật tự xã hội.
Mà, luật pháp nhà nước chỉ còn là một bài toán kinh tế theo quy tắc: Phạm tội càng lớn, tiền tham nhũng càng nhiều thì khả năng “thỏa thuận” càng cao. Bị cáo càng có tiềm lực tài chính, cơ hội thoát án càng sáng sủa.
Việc khắc phục hậu quả chỉ là tình tiết giảm nhẹ, nhưng không được coi để miễn hoặc giảm hình phạt ở mức “bất thường”.
Nếu tình trạng nộp thừa để đổi lại sự nhẹ tay từ tòa án trở thành phổ biến, đó không còn là khắc phục hậu quả, mà đó là sự hợp pháp hóa hối lộ kiểu mới.
Đề nghị phát động phong trào “học tập” gương tỷ phú Trịnh Văn Quyết, không phải vì muốn mỉa mai, mà để cảnh báo cho toàn xã hội thấy sự đảo lộn nguy hiểm trong hệ thống tư pháp ở Việt Nam.
Và khi công lý dưới thời của Tổng Bí thư Tô Lâm không còn là niềm tin, thì đất nước Việt nam sẽ đi về đâu?
Trà My – Thoibao.de
