Kỳ họp Quốc hội khai mạc vào ngày 20/10/2025 tới đây, được xem là một trong những phiên làm việc đặc biệt nhất trong lịch sử Quốc hội Việt Nam trong những năm gần đây.
Theo báo Thanh Niên, đây là kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV, dự kiến sẽ không có phần chất vấn các thành viên Chính phủ, để tập trung thông qua gần 50 dự án luật cùng nhiều nghị quyết quan trọng khác.
Tuy nhiên, câu chuyện không đơn giản chỉ là một kỳ họp “chốt sổ” cho nhiệm kỳ, mà nó còn phản ánh rõ áp lực khổng lồ đang đè nặng lên toàn bộ bộ máy nhà nước, từ Chính phủ đến Quốc hội, trong bối cảnh chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần thứ 14 đang đến gần.
Tuy nhiên, trong phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 14/10, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn được cho là đã “nổi nóng” khi bàn về tốc độ làm việc của Quốc hội.
Phát biểu của ông khẳng định, “ít nhất cũng phải ba ngày, năm ngày gì đó. Chứ [tôi] có phải Tề Thiên Đại Thánh đâu mà chiều nay ông gửi, để mai nghiên cứu rồi bấm nút, đã nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội trước khi bị gỡ khỏi báo Thanh Niên.
Theo giới quan sát chính trị, ẩn sau câu nói này của CTQH Trần Thanh Mẫn là một sự thật trần trụi: Quốc hội đang phải làm việc với một khối lượng khổng lồ các dự án luật trong một khoảng thời gian cực kỳ hạn hẹp.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện Lê Thị Nga cũng không giấu được lo lắng khi cho rằng việc trình gần 50 dự án luật theo trình tự rút gọn là “rất đáng ngại”, vì sẽ không thể đánh giá đầy đủ tác động chính sách.
Một số chuyên gia lập pháp nhận định rằng, năng suất làm việc của Quốc hội Việt Nam trong hơn một năm qua là một sự “phi thường” hiếm thấy, thậm chí vượt quá khả năng của một nghị viện có tỷ lệ đại biểu chuyên trách thấp như Việt Nam.
Nhưng “phi thường” không đồng nghĩa với “hiệu quả”. Khi tốc độ trở thành mục tiêu, chất lượng lập pháp có nguy cơ bị đặt ra ngoài cuộc.
Trong bối cảnh chính trị hiện nay, khi Tổng Bí thư Tô Lâm được cho là hết sức gấp rút trước khi bước vào chuỗi hội nghị Trung ương 14 và có thể là Trung ương 15, khi các diễn biến nội bộ đã cho thấy nếu càng để chậm trễ thì ông Tô Lâm có nguy cơ mất kiểm soát tình hình trong.
Trước các đồn đoán dày đặc về sự trỗi dậy của tướng Phan Văn Giang, cộng với các tin tức từ giới thạo tin khẳng định các nhân vật tứ trụ của Khóa 13, nếu bị ép phải nghỉ hưu sớm sẽ dồn phiếu cho tướng Phan Văn Giang làm Tổng Bí thư.
Do đó, việc yêu cầu “đóng sổ” trước thời hạn không chỉ mang ý nghĩa hành chính, mà còn thể hiện sự kiểm soát của người đứng đầu. Khi “áp lực” với Quốc hội và Chính phủ của ông Tô Lâm đã thể hiện cho thấy sự rốt ráo cho việc chuyển giao quyền lực một cách có trật tự sau Đại hội đảng 14.
Thế nhưng, chính sự “gấp gáp” ấy cũng tạo ra những nghịch lý khó tránh, khi thời gian thẩm tra, phản biện, lấy ý kiến chuyên gia gần như bị rút ngắn đến mức tối thiểu.
Trong khi đó, các dự án luật – nhiều trong số đó ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Tài chính công …, lại đòi hỏi sự cân nhắc hết sức thấu đáo trên mức bình thường.
Theo giới quan sát, việc Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thẳng thắn thừa nhận “có những việc kham không nổi thì phải thôi”, đã cho thấy bộ máy của cơ quan lập pháp đang chịu áp lực vượt ngưỡng từ Tổng Bí thư.
Ở góc nhìn quốc tế, các học giả cho rằng phản ứng của CTQH Trần Thanh Mẫn đã phản ánh sự căng thẳng “cơm không lành, canh chẳng ngọt” trong nội bộ của ban lãnh đạo của Đảng CSVN, tại thời điểm trước Đại hội Đảng toàn quốc đã đang đến rất gần.
Và bộ máy ấy có đủ sự thống nhất để “bước đều, bước vững chắc” vào kỷ nguyên mới của dân tộc như tuyên bố của Tổng Bí thư hay không?
Trà My – Thoibao.de
